Met Nobelprijswinnaar Ben Feringa en zijn team bezochten we vier basis- en middelbare scholen in Groningen en Friesland. Tijdens de bezoeken aan OBS Futura in Scheemda, het Ubbo Emmius Stadskanaal, OBS Het Vogelnest in Heerenveen en Plein Joure in Joure stond nieuwsgierigheid en vragen stellen centraal. In de weken voor het bezoek bereidden de scholen het bezoek voor met speciaal ontwikkeld lesmateriaal en genereerden ze vragen voor Feringa over o.a. wetenschap, ontdekkingen doen en de Nobelprijs. Hoe ziet een wetenschapper er eigenlijk uit, hoe komt kennis tot stand, en zou ik zelf een wetenschapper kunnen zijn? Tijdens een heuse collegetour kregen de leerlingen de gelegenheid hun vragen aan Feringa zelf te stellen, gevolgd door een schoolprogramma over wetenschap.

Als afsluiting van het jaar 2021-2022 organiseerden we 30 juni 2022 een symposium voor VO-docenten. Hoe kunnen we leerlingen kritischer laten nadenken en nieuwsgierigheid stimuleren? Hoe kunnen we leerlingen alvast kennis laten maken met onderzoek en wetenschap? Waarom zou je dat doen? En waarom is dat ook bij de talen van belang? Deze vragen stonden centraal. Er waren twee rondes met workshops over wetenschap integreren in de les. Na de workshops was er een informatiemarkt waar docenten met collega’s wetenschappers en studenten in gesprek konden gaan. Ook was hier de gelegenheid om lesmaterialen van de Scholierenacademie mee te nemen. Op die manier konden de docenten meteen met wetenschap aan de slag om een kritische houding bij hun leerlingen te stimuleren! 

De steunpunten zijn in het jaar 2021-2022 begonnen met een nieuw PWS-maatwerkproject. Scholen kunnen een adviesgesprek aanvragen waarin we samen kijken wat de leerlingen nodig hebben om van hun profielwerkstuk hun eerste wetenschappelijke stuk te maken, als voorbereiding op het WO. We bieden een lespakket aan over verwondering en kritische vragen stellen en ontwikkelden verschillende workshops over bijvoorbeeld hoofd- en deelvragen of het opzetten van een enquête of experiment. Tot slot begeleiden we scholen op verzoek met het opzetten van een studiemiddag over het profielwerkstuk, zodat docenten van verschillende secties ervaringen kunnen uitwisselen en op die manier hun leerlingen beter kunnen begeleiden.

Hoe stimuleer je een kritische houding bij leerlingen? En waarom is het belangrijk om leerlingen al vanaf jonge leeftijd kennis te laten maken met scientific literacy? Hoe kunnen we de aansluiting tussen het voortgezet onderwijs en het hoger onderwijs verbeteren? En hoe was het voor eerste generatie studenten om te gaan studeren? De Scholierenacademie heeft deze en andere vragen onderzocht, samen met RUG-collega’s (zowel wetenschappers als ondersteunend personeel), RUG-studenten en leraren en schoolleiders uit het basis en voortgezet onderwijs. Het resultaat is een inspiratiemagazine dat leraren ondersteunt om met scientific literacy en aspiratievorming aan de slag te gaan in de klas.

Met prof. dr. Martijn Wieling en zijn team ontwikkelden we een lespakket voor groep 7 en 8 van de basisschool. Leerlingen gaan bij hun eigen familie en kennissen onderzoek doen naar het Gronings. Met de klas verzamelen ze informatie om uiteindelijk één grote poster van Groningen op te vullen met gevonden Groningse woorden. Verder maken de leerlingen elke week opdrachten en gaan ze aan de slag met een app. In de app voltooien de leerlingen levels op het gebied van luisteren, spreken, lezen en schrijven om zo eenvoudige Groningse zinnen en woorden te leren.

Vanuit het nieuwe regionaal ambitieplan aansluiting, starten we met een vierjarige pilot. Leraren en leerkrachten krijgen de kans om één dag per week bij de Scholierenacademie te werken aan het opstellen van een projectplan onderzoeksvaardgheden voor hun eigen school. In samenspraak met hun schoolleider en onder begeleiding van projectleiders bij de Scholierenacademie ontwikkelen ze een doorlopende leerlijn wetenschappelijke geletterdheid. In maart organiseerden we een informatiebijeenkomst voor belangstellende leraren en schoolleiders. In september ging de eerste lichting Teachers in Residence aan de slag. Tot 2026 onderzoeken we met schoolleiders uit Noord-Nederland de mogelijkheden om dit project te verduurzamen.

Dit jaar hebben we geïnvesteerd in het uitwerken van klantprofielen van onze keypartners en klanten. Wat vinden leraren in Noord-Nederland belangrijk, waar lopen ze tegenaan en hoe kunnen wij ze helpen? Welke behoeftes hebben RUG-wetenschappers als het gaat om valoriseren in het primair en voortgezet onderwijs? Via speeddates met leraren en wetenschappers en vervolgens uitgebreide focusgesprekken brachten we de ‘goals and needs’ van deze groepen in beeld. Zo kunnen we onze dienstverlening verder verbeteren en nóg betere producten maken. 

Na de laatste lockdown, trok de vraag naar gastlessen op school weer snel aan. Om aan de vraag te kunnen voldoen, ontwikkelen we een aantal extra gastlessen die door studenten gegeven kunnen worden. We merken dat zulke gastlessen de drempel om met wetenschap aan de slag te gaan met de hele klas, verlaagt. We ontwikkelen gastlessen bij het bordspel Moendoes van de Jonge Akademie van de KNAW; bij Like! Het spel (project dr. Konstantin Mierau) en bij het promotieonderzoek van archeo-botanist Merit Hondelink: eten in het verleden. De lessen komen beschikbaar via ons platform www.wetenschapsdate.nl