Scholierenacademie
Jaarverslag 2019-2020
Welke vragen krijgt de Scholierenacademie?
Wat vroegen leraren?
“Mijn leerlingen zijn zo passief, ze gebruiken hun hersenen niet. Wat kan ik daaraan doen?”
“Ik heb nooit gestudeerd aan een universiteit (of heel lang geleden): wat doen wetenschappers eigenlijk tegenwoordig?”
“Hier in de provincie hebben we vooral kinderen die praktisch zijn ingesteld. Hoe kan ik ze laten ervaren wat onderzoek doen is?”
Wat vroegen wetenschappers?
“Ik wil leerlingen laten zien wat ik binnen dit NWO-project heb gedaan. Hoe kan ik dat het beste aanpakken?”
“Ik wil leerlingen inspireren om ook de wetenschap in te gaan. Kunnen jullie me helpen?”
“Ik wil beter contact met mijn eerstejaarsstudenten tijdens college. Kan ik een kijkje nemen in het voortgezet Onderwijs om te zien hoe zij dat aanpakken?”
“Ik heb wel eens iets gemaakt voor het basisonderwijs, maar het sloeg niet aan. Hoe kan ik het anders aanpakken?”
Welke conclusies trok de Scholierenacademie?
Ontwikkel lesactiviteiten die leerlingen laten ervaren wat wetenschap is en stimuleren om zichzelf te zien in de rol van onderzoeker.
Ontwikkel lesactiviteiten die de basis leggen voor een onderzoekende houding al voordat leerlingen bij ons komen studeren.
Ontwikkel producten die aansluiten bij het schoolcurriculum om leerlingen te stimuleren een kritische en onderzoekende houding aan te nemen.
Ondersteun leraren en onderzoekers om met elkaar in contact te komen op een effectieve wijze.
VOHO/regionale netwerken.
Team PO-VO-WO
Welke projecten voltooide de Scholierenacademie?
Lespakketten
Lespakketten komen tot stand vanuit een valorisatiewens van wetenschappers. Met deze pakketten gaan leraren en leerlingen in de klas aan de slag om wetenschap te ervaren. Dit jaar werkten we onder meer samen met Letterenonderzoeker Konstantin Mierau, voor ‘Lezen onder de Loep’. Het onderzoek van Mierau naar leesgedrag van gevangenen in Chili vertaalden we naar de context van het Nederlandse vwo. Leerlingen leren over leesgedrag, identificatie en inlevingsvermogen door in gesprek te gaan over leeservaringen van zichzelf en van anderen. Daarnaast leren leerlingen hoe ze onderzoek kunnen doen zoals een literatuurwetenschapper dat doet.
MOOC
Expeditie Onderzoek is een Massive Open Online Course over onderzoeksvaardigheden voor klas 1 en 2 havo/vwo. RUG-wetenschappers Marleen Kamperman, Bettina Reitz-Joosse en Sander van Lanen doorlopen in online afleveringen de onderzoekscyclus aan de hand van hun eigen onderzoek. Leerlingen (en leraren) ervaren hoe het is om wetenschappelijk onderzoek te doen met als centraal thema: onderzoek als ontdekkingsreis.
Kinderuniversiteit
Wat vinden kinderen van wetenschap? Het antwoord op die vraag wordt voor een belangrijk deel gevormd vóór het twaalfde levensjaar. Daarom is de Scholierenacademie actief betrokken bij aspiratievorming in het basisonderwijs. Dit jaar ondersteunden we vier wetenschappers bij hun nominatie voor de jaarlijkse Klokhuis Wetenschapsprijs. Met succes: maar liefst drie RUG-wetenschappers bereikten de landelijke top-10. Rachel de Jong werd genomineerd met haar onderzoek ‘Oog in oog met je angst op de Durfpoli’, Annelies van Ginkel met haar vraag hoe het Nederlandse bos verandert als er wolven komen wonen en Elianne Zijlstra met ‘Hoe leven kinderen in een asielzoekerscentrum?’
Steunpunten
Welke ondersteuning bieden de Steunpunten?
Webklassen
Dit jaar boden we een extra webklasronde aan. Zo konden leerlingen die tijdens de coronacrisis thuis zijn komen te zitten, toch aan de slag met de vraag wat wetenschap is en wat ze van de inhoud, werkvormen en sfeer van onze onze Bacheloropleidingen kunnen verwachten. Met meer dan 2000 deelnemers is dit de best bezochte webklasronde ooit! Daarnaast draaiden we ook de reguliere herfst- en voorjaarsronde. Ook deze rondes verliepen goed: deelnemers waardeerden de webklassen gemiddeld met een 8. Nog altijd is de RUG de enige universiteit die voor alle een webklas aanbiedt. Met de webklassen bereiken we voornamelijk serieuze en zeer gemotiveerde leerlingen, nationaal en internationaal.
Hulp voor PWS-leerlingen
Eind maart 2020 stond de jaarlijkse profielwerkstukprijsuitreiking gepland. Leerlingen uit klas 6 vwo stuurden hun eerste zelfstandig wetenschappelijk onderzoek in, om mee te dingen naar de prijzen. Omdat de universiteitsgebouwen sloot in verband met de coronacrisis, zat er helaas geen uitreiking in. In plaats daarvan kregen de genomineerde leerlingen een filmpje opgestuurd waarin de prijzen werden uitgereikt. We reikten drie prijzen uit: de Marie Lokeprijs (alfa), de Jan Kommandeurprijs (bèta) en de Jan Penprijs (gamma). Zodra duidelijk werd dat de gebouwen van de universiteit nog wel even gesloten blijft, besloten we ook de uitreiking van 2021 te digitaliseren. Deze zal plaatsvinden in GatherTown.
PWS-pakket
Door de coronacrisis in 2020 konden onze onderzoeksdagen helaas niet doorgaan zoals we gepland hadden. Dit betekende dat de 1200 vwo-5-scholieren en ca 50 leraren uit Noord-Nederland en Noord-Holland die naar de RUG zouden komen, zonder onze hulp aan de slag zouden moeten gaan. Om ze toch te helpen, hebben we de online onderzoeksdagen opgezet: leerlingen konden via een videosessie met hun pws-groepje en een student-assistent die veel over hun vakgebied weet, brainstormen over hun eigen onderwerp. In de zomervakantie hebben we dit fysieke aanbod omgewerkt tot een DIY-lespakket dat leraren op school kunnen inzetten om zo het corona-schooljaar 2020-2021 te kunnen overbruggen.
Wie hebben we bereikt?
Zijn de vragen van van leraren en wetenschappers beantwoord?
Leraren over de Scholierenacademie
“Het lesmateriaal draagt in grote mate bij aan de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden bij leerlingen.” – leraar over Expeditie Onderzoek “Mooie tool voor vwo leerlingen die een beter beeld willen krijgen van een bepaalde studie” - leraar maatschappijleer over de Webklassen op Linkedin. “Ik vind het belangrijk om met onderzoeksvaardigheden aan de slag te gaan in de klas. Ik voel mij niet altijd even wetenschapsvaardig. Het is alweer een tijdje geleden dat ik zelf heb gestudeerd.”- leraar godsdienst over een lespakket. “De les motiveert leerlingen om na te denken, meer uit de kinderen zelf te laten komen in plaats van als leerkracht alles voor te kauwen. Ik verbaasde me over de discussies die in de klas ontstonden.”- Leerkracht basisschool over een wetenschapsdate (gastles). “Het lidmaatschap van de adviesraad mij uit de dagelijkse drukte van het VO om na te denken over de vormgeving van 'mijn' VWO. Binnen de adviesraad ervaar ik een mooie wisselwerking in wederzijdse advisering en ontwikkeling met als hoofdvraag: wat kunnen we voor elkaar betekenen? Naast een goed inhoudelijk programma is de adviesraad voor mij altijd een (welkom) uitje door de ontzettend goede sfeer.” lid Adviesraad Scholierenacademie
Wetenschappers over de Scholierenacademie
"De samenwerking met de Scholierenacademie was een verrijkende ervaring. We hebben mijn onderzoek naar lezen in gevangenissen weten te vertalen tot lesmateriaal dat een impact heeft op middelbare scholieren en hun docenten. Het team van de scholierenacademie kenmerkt zich door creativiteit en vakdidactische expertise, maar ook door kennis van de academische kant van het onderzoek. Door de samenwerking met het team heb ik dimensies aan het onderzoek ontdekt, die mij hebben geïnspireerd om de outreach voor toekomstige projecten al veel vroeger in het onderzoeksopzet mee te nemen. Op naar het volgende project!" - Konstantin Mierau ETC "Ik vond het ontzettend leuk én leerzaam om samen met de Scholierenacademie het lespakket te maken. Het bleek dat mijn onderzoek zich heel goed liet vertalen naar een middelbare schoolcontext. Die stap had ik als onderzoeker alléén nooit kunnen zetten. Ik heb er veel positieve energie van gekregen en in korte tijd hebben we veel kunnen bereiken.” - Saskia Peels, GLTC -”Bij het maken van het lespakket over tijdsperceptie was het heel fijn om een team te hebben dat vanuit het perspectief van de leerling naar ons werk keek” - Robbert van der Mijn, experimentele Psychologie
Reflectie vanuit het team
“Het maken van de lesmaterialen samen met wetenschappers en studenten zorgt voor een hele leuke samenwerking en kruisbestuiving tussen middelbaar en hoger onderwijs. Wetenschappers en studenten kunnen leren van mijn ervaring als docent en collega-docenten en docenten en leerlingen kunnen leren van de wetenschapper en studenten.”Joanne Schuitemaker, projectleider VO Scholierenacademie "Als leraar weet ik dat de aandacht voor algemene vaardigheden onder druk staat door de focus op eindtermen en het examen. Terwijl onderzoeksvaardigheden juist zo belangrijk zijn in het vwo als voorbereiding op een wetenschappelijke opleiding. Dit motiveert mij enorm om aantrekkelijk materiaal hiervoor te maken waar leraren en leerlingen graag mee aan de slag gaan." Tom Drukker, projectleider VO Scholierenacademie “Afgelopen jaar kwamen Simone Sprenger en Jacolien van Rij bij ons met de vraag hoe ze meer onderzoeksdata voor het “Maak dat de kat wijs” konden verzamelen onder kinderen. Ik ben er trots op dat wij met hen lesmateriaal hebben ontwikkeld waarmee de onderzoekers niet alleen data hebben verzameld, maar waar leerlingen ook zelf onderzoek en analyses hebben uitgevoerd aan echte onderzoeksdata.”- Douwe van der Tuin, projectleider PO Scholierenacademie